Ιστορικά Αξιοθέατα & Μουσεία

ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

ΒΛΑΧΟΓΕΙΑΝΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ

Επί της οδού Ανοίξεως .Το ωραίο διώροφο νεοκλασικό κτήριο – δωρεά των αδελφών Βλαχογιάννη στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Νάουσας και Καμπανιάς – φιλοξενεί ιστορικά κειμήλια, παραδοσιακές στολές και το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο της οικογένειας από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα και τη νεότερη ιστορία και τέχνη. Στον επάνω όροφο εδρεύει η «Πνευματική και Ολυμπιακή Στέγη Δημητρίου Βικέλα».

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ( ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΑΡΑΦΟΓΛΟΥ )

Επί της οδού Ιεραρχών. Το Λαογραφικό μουσείο, το οποίο σύντομα θα ανοίξει τις πύλες του στο κοινό στεγάζεται στο αρχοντικό Σαράφογλου στη διατηρητέα περιοχή της Κυριώτισσας. 

Η αρχική κατασκευή του κτηρίου ανήκει στον 18ο αιώνα, ενώ τη σημερινή μορφή του πήρε τον 19ο αι., ύστερα από προσθήκες που έγιναν, οι οποίες όμως διατήρησαν τη μορφολογική του ενότητα. Εντυπωσιακός είναι ο ισόγειος χώρος, ο οποίος στο μεγαλύτερο ποσοστό του είναι ημιυπαίθριος με πολλά ξύλινα υποστυλώματα που του προσδίδουν θεατρικότητα. Στον όροφο αναπτύσσονται οι οντάδες, γύρω από τη σάλα, η οποία στην αρχική κατασκευή ήταν χαγιάτι.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΕΡΟΙΑΣ

Το αρχαιολογικό μουσείο στεγάζεται σε ένα μικρό μοντέρνο κτήριο της 10ετίας του 1960. Στον αύλειο χώρο του δεσπόζει η μαρμάρινη κεφαλή της Μέδουσας του 2ου μ.Χ. αι., υπερφυσικών διαστάσεων. Η κεφαλή ήταν εντοιχισμένη στη βόρεια πύλη του τείχους για να αποτρέπει τους εχθρούς. Στον αύλειο χώρο μπορείτε επίσης να δείτε επιτύμβιες στήλες, τιμητικούς και επιτύμβιους Βωμούς ρωμαϊκής εποχής και αρχιτεκτονικά μέλη δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων. Στο εσωτερικό του μπορείτε να θαυμάσετε επιτύμβιες στήλες και ταφικά ευρήματα κεραμικής και κηροπλαστικής των κλασικών, ελληνιστικών και των ρωμαϊκών χρόνων, όπως και αξιόλογα γλυπτά και ανάγλυφα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΒΕΡΓΙΝΑΣ

Η αρχαία πόλη, που βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες των Πιερίων, ταυτίζεται με βεβαιότητα με τις Αιγές, την αρχαία πρωτεύουσα του βασιλείου της κάτω Μακεδονίας. Οι Αιγές ήταν περίφημες στην αρχαιότητα για τον πλούτο των βασιλικών τάφων που βρίσκονταν στην εκτεταμένη νεκρόπολη της πόλης. Οι ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν το 19ο αιώνα από τον Γάλλο αρχαιολόγο L.Heuzey . Συνεχίστηκαν μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Ρωμαίο τη δεκαετία του ’30. Μετά από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, την σκυτάλη ανέλαβε ο Μανόλης Ανδρόνικος, ο οποίος κατά τη δεκαετία του ’50 και ’60 ανέσκαψε το νεκροταφείο των τύμβων.

Τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας – Αιγών είναι:

• Οι βασιλικοί τάφοι της Μεγάλης Τούμπας.
• Οι βασιλικοί τάφοι στα ΒΔ της πόλης.
•  Το νεκροταφείο των τύμβων.
• Το Ανάκτορο και το Θέατρο.
• Το ιερό της Εύκλειας.
• Η Ακρόπολη και το τείχος της πόλης.

ΔΙΔΥΜΟΙ ΛΟΥΤΡΩΝΕΣ

Επί της οδού Λουτρού .Οι Δίδυμοι Λουτρώνες κτίστηκαν το 16ο αι. και λειτουργούσαν έως το 1935. Το συγκρότημα σώζεται ακέραιο και είναι ιδιαίτερα επιβλητικό. Διέθεταν χωριστά τμήματα για άνδρες και γυναίκες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σπάνιες για μνημείο αυτού του τύπου τοιχογραφίες με σκηνές κυνηγιού που σώζονται στο ανδρικό τμήμα.

Η ΕΒΡΑΙΚΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

Η Μπαρμπούτα, όπως ονομάζεται η εβραϊκή συνοικία της Βέροιας, βρίσκεται κοντά στον ποταμό Τριπόταμο στα δυτικά της πόλης. Ίσως οι Εβραίοι κατοικούσαν εκεί από την εποχή του Αποστόλου Παύλου. Είναι περίκλειστη και απομονωμένη με καθαρά αμυντική πολεοδομική συγκρότηση. Από την πλευρά του ποταμού η συνοικία είχε σαν φυσική οχύρωση την απότομη κλίση του εδάφους και τα ψηλά σπίτια της. Από τις άλλες πλευρές οι εξωτερικές όψεις του «εν σειρά» οικοδομικού συστήματος ολοκλήρωναν την απομόνωσή της. Τα σπίτια τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, σχηματίζουν ένα κλειστό τρίγωνο με μοναδικά ανοίγματα μία στοά κάτω από τα σπίτια της οδού Μεραρχίας, η οποία οδηγεί στη συναγωγή, και ένα ακόμη άνοιγμα που βρίσκεται αντιδιαμετρικά απέναντι από το πρώτο. Διατηρούνται μέχρι σήμερα περί τα πενήντα παλιά σπίτια μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Σε ορισμένα διατηρούνται και επιγραφές στα εβραϊκά. Τα παραδοσιακά σπίτια της εβραϊκής συνοικίας και η συναγωγή αναστηλώθηκαν και αναδείχθηκαν το 1997, στα πλαίσια ειδικού προγράμματος του Δήμου Βέροιας το οποίο ενίσχυσαν και εβραϊκοί Οργανισμοί.

Το εβραϊκό νεκροταφείο βρισκόταν στη δυτική όχθη του Τριπόταμου, απέναντι από την Μπαρμπούτα, σε απόσταση 500 μέτρων. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι στην περίπτωση αυτή συναντούμε το παραδοσιακό φαινόμενο του διαχωρισμού της συνοικίας από το νεκροταφείο από ένα υδάτινο ρεύμα.

ΚΥΡΙΩΤΙΣΣΑ

Στην πιο καλοδιατηρημένη συνοικία στο κέντρο της Βέροιας, αφεθείτε σε μια σαγηνευτική περιήγηση στα στενά δρομάκια της. Η Κυριώτισσα θα σας προσφέρει απλόχερα τη μαγεία που κρύβει σε κάθε γωνιά της.

Η γραφική συνοικία αποτελεί ένα θαυμάσιο δείγμα των πολυάριθμων χριστιανικών συνοικιών που μαζί με τις μουσουλμανικές και την εβραϊκή συνοικία (Μπαρμπούτα) συνέθεταν τον αστικό ιστό στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Έλληνες , Τούρκοι, Εβραίοι, Αθίγγανοι κατοικούσαν στους περιμαντρωμένους μαχαλάδες της διατηρώντας τις δικές τους συνήθειες και τα έθιμα τους.

Ελικοειδείς πλακόστρωτοι δρόμοι και δαιδαλώδη καλντερίμια οδηγούν τα βήματα του επισκέπτη σε μια περιπετειώδη περιπλάνηση. Οι παλιές πέτρινες κατοικίες, κτισμένες η μία πλάι στην άλλη, μαρτυρούν τη σπάνια αρχιτεκτονική παράδοση της πόλης. Οι στέγες μοιάζουν να ακουμπούν μεταξύ τους, ενώ οι αρχιτεκτονικές προεξοχές (σαχνισιά) ξεπροβάλλουν σε διαφορετικά ύψη δημιουργώντας μια εικόνα ειδυλλιακή. Οι βαριές δίφυλλες πόρτες αναμένουν να τις διαβούμε. Οι κλειστές οικοδομικές νησίδες κλείνουν πολλές φορές στην καρδιά τους έναν χριστιανικό ναό. Πίσω από τους ψηλούς αυλόγυρους και δίπλα στα γραφικά σοκάκια ξεπροβάλλουν μικρές λιθόκτιστες εκκλησίες. Δυσδιάκριτες από μακριά, λιτές, αναδύουν τη γοητεία των αιώνων που εσωκλείουν.

Χάρη στις επεμβάσεις προστασίας και ανάπλασης του ιστορικού κέντρου της Βέροιας, αξιόλογα δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής έχουν διασωθεί και αποκατασταθεί. Η διατηρητέα περιοχή της Κυριώτισσας συνδυάζει την παράδοση με την ψυχαγωγία, καθώς πολλά παλιά σπίτια αξιοποιήθηκαν ως χώροι αναψυχής. Στη συνοικία της Κυριώτισσας μπορείτε ακόμα να δείτε το αρχοντικό του Σαράφογλου, το οποίο έχει αποκατασταθεί και προβλέπεται σύντομα να λειτουργήσει ως λαογραφικό μουσείο και το αρχοντικό του Βλαχογιάννη, το μεγαλύτερο ίσως και εντυπωσιακότερο αρχοντικό που σώζεται στη συνοικία.